Iz našeg ugla
Pohađati Srednju ekonomsko-ugostiteljsku školu u Baru podrazumijeva da ćete se školovati u okruženju otvorenom za sve savremene metode interaktivne nastave koje naši profesori usvajaju prateći brojne programe stručnog usavršavanja u našoj zemlji i u inostranstvu, učestvujući na brojnim forumima, simpozijumima i obukama u organizaciji raznih međunarodnih organizacija koje su uglavnom pod pokroviteljstvom Savjeta Evrpe. Ova vrsta angažmana donosi nam pristup brojnim online kursevima, kvizovima,igrama i ostalim alatkama zahvaljujući kojima ćete sticati i unaprijediti vještine za 21 vijek: kritičko mišljenje, medijsku i informacionu pismenost, fleksibilnost, komunikativnost , ali i imati mogućnost da redovno preispitujete svoj odabir profesije i adekvatno se karijerno orijentišete. Osim toga, projektni tim još od samog osnivanja škole pokreće niz međunarodnih projekata (sada pod okriljem RYCO i Erasmus Plus programa, a nekad, dok su postojali, je to bio Kultur Kontakt, ACES, Pestalozzi) u okviru kojih su učenici u mogućnosti da baveći se raznim školskim i vanškolskim aktivnostim, volontirajući, stičući znanja kroz praktični rad putuju, učestvuju u učeničkim razmjenama, sarađuju sa vršnjacima iz raznih evropskih država, budu dio konferencijskih timova i upoznaju drugačije kulture i stilove života i rada, ali i inostranim projektnim partnerima predstave svoje podneblje.
2018.godine naši učenici su učestvovali konferenciji Modela Ujedinjenih Nacija u Mostaru sa 200 vršnjaka iz cijelog svijeta, potom učenici IV-3 koji su prije godinu dani gostovali u Bečeju i Sarajevu radeći na projektu Mladi na brdovitom Balkanu,ali i oni koji su matururali prije nekoliko godina i zahvaljujući upravo ovako stečenim međunarodnim sertifikatima u srednjoškolskom uzrastu imali veću prohodnost na tržištu rada. Ti naši stariji učenici učestvovali su u volonterskim partnerskim i istraživačkim projektima saradnje sa slovačkim, bugarskim i makedonskim školama, boravili u tamošnjim internatima, ugostili te učenike u svom gradu, učestvovali u umjetničkim (naročito pozorišnim i ekološkim) festivalima u Portugalu, Italiji i Makedoniji kao i u okviru naše države.
U toku III poziva RYCO kancelarije, podnijeta je aplikacija od strane Koledža ujedinjenog svijeta iz Mostara, koji su nas pozvali da budemo njihovi partneri, u okviru realizacije projektne ideje „Premošćavanje kulturnih razlika“(Bridging Cultures). Kontakt između nas i ovog koledža ostvarila je profesorica Marta Nikolić, učestvovanjem na Mostar MUN-u 2019., gdje su naše učenice uspješno predstavile školu. Ovaj projekat realizovan je sa partnerima: Education Innovators Kosovo(NVO Obrazovne inovacije Kosovo)iz Mitrovice, Kosovo i NVO EDUFONS - Centar za cjeloživotno učenje iz Novog Bečeja, Srbija. U okviru ovog projekta bilo je uključeno 30 učesnika/ca, a „mostove tolerancije i razumijevanja“ su sagradili učenici/ce naše škole, njih osmoro(4djevojčice+4 dječaka), učenici UWC Mostar, volonteri NVO-a iz Srbije i sa Kosova. Projekat je realizovan 16-24.01.2021.g., u online okruženju, gdje su djeca imala priliku da nauče koristiti nove digitalne alate za komunikaciju, kao što su Mighty Network, Zoom, Slack, Padlet.
Već realizovane projekte ćemo pomenuti u hronološkom redosledu... U školskoj 2011/12. naš volonterski projekat je nagrađen od strane Akademije centralno-evropskih škola a tema konkursa je bila:'Izgradnja mostova u društvu ' pri čemu nam je partner bila privatna jezička gimnazija iz Sofije. Sve aktivnosti su za cilj imale poboljšanje položaja štićenika domova za djecu iz Crne Gore i Bugarske.
Sljedeće školske godine implementirali smo novi ACES projekat, ali ovog puta je tema bila 'Reality Check - How we perceive and construct the world through media'. I ovaj projekat je podrazumijevao učeničke razmjene i zajednička istraživanja kao i upoređivanje medijske situacije u partnerskim zemljama: Slovačkoj i Sjevernoj Makedoniji.
Profesorica engleskog jezika, Marta Nikolić, zadovoljna je prilikama koje edukacija u inostranstvu nudi:
,,2016. Godine učestvovala sam u projektu finansiranom od strane 'Youth in Action' programa pod nazivom EUSDR 2nd Platform: Learning Pathways to Social Cohesion.Synergies between Formal and Non Formal Learning. Projekat se realizovao u Beču.
U februaru 2017. učestvovala sam u Erasmus+ project "NET or NEET: mreža institucija je radila na prevenciji ranog napuštanja škole, kao i na smanjenju broja NEET osoba(koje nisu ni u obrazovanju, ni u treningu, ni na poslu) promovišući inovativne integrisane edukativne tehnike.Tom prilikom sam podijelila primjere naše dobre prakse sa predstavnicima 11 partnerskih organizacija.
- sam učestvovala u projektu "Cross-Sectorial Conference on Strategic Partnership Between Business and Education Sectors" koji se održavao u Istanbulu u junu a potom na događaju slične tematike "Towards Collaborative Practice Forum on the environmental dimension of social entrepreneurship" u Budimpešti.
U martu 2019. pet učenica tadašnjeg I3 odjeljenja učestvovalo je na Konferenciji Modela Ujedinjenih Nacija u Mostaru. Učestvovale su u radu svih 12 vijeća na sjednicama koje su tekle tokom 4 dana I to kao delegati Jordana, Norveške, Fudžija, Saudijske Arabije I Južne Afrike na temu "Small Arms and Light Weapons Trafficking in Balkans".
U junu 2019. učestvovala sam u projektu mobilnosti "KA3 Study visit - Increasing quality of Activities Targeting Rural Youth" koji se odvijao tokom deset radnih dana u Fuglebjergu (Danska)I uključivao partnere iy Grčke, danske, Sjeverne Makedonije, Srbije i Kosova.
U avgustu 2019. učestvovala sam u Media and Information Literacy Project Lab u Talinu(Estonia). Ova projektna laboratorija okupila je medijske eksperte iz 35 zemalja kako bi se utvrdili najbolji nacini da se poboljša medijska pismenost šire populacije kao I poradi na nekim predstojećim projektima.
U oktobru 2019.učestvovala sam sa prof. Jelenom Vlahović u 5. izdanju TCP Forum "Social Entrepreneurship for Local impact and Solidarity" koji se održao u Madridu.
Takođe, redovno vodimo učenike u Evropski Info Centar ( u Podgoric) gdje učestvuju u brojnim interaktivnim radionicama I slušaju predavanja. Dok je škola radila isključivo u online režimu zbog epidemije, učenici su imali pristup masovnim online kursevima koji su se ticali jačanju građansken svijesti i omogućili upoznavanje sa temeljnim evropskim vrijednostima kao I institucijama “.
Od 1.11.2021. u školi se odvija Erasmus+ projekat pod nazivom Digitalne vještine za odrasle-DIGITALL. Finalni proizvod ovog dvogodišnjeg projekta – online kurseve namijenjene digitalnom opismenjavanju odraslih - dobićemo u septembru 2022,a do tada naš tim kao i 6 timova partnerskih organizacija iz Valensije, Viga, Porta, Sirosa, Bratislave i Mersina vrijedno radi na kreiranju istih kako bi odgovorili svim principima andragoške edukacije. U proteklih 6 mjeseci naš zajednički rad bazirao se na Zoom sastancima ali čim dođe do otvaranja granica, čekaju nas i posjete svim organizacijama i zajednički seminari.
Profesorica turističke grupe predmeta, Jelena Vlahović, koordinatorka je Tima za projekte:
,, Škola radi i na drugom projektu u okviru Erasmus+ programa, turističke tematike TOURNET. Projekat obuhvata cross-sectoral mrežu aktivnu u Španiji, Grčkoj i Grenlandu i od novembra 2020.g. i Crne Gore: Mediterranean Agronomic Institute of Chania, Método Estudios Consultores SLU, CIPFP Misericordia, Universitat Politecnica de Valencia, Asociación para la gestión del centro europeo de empresas e innovación de Burgos, Visit Greenland. Cilj projekata je promovisanje i razvoj preduzetništva u turizmu u okviru održivog turizma, pomoću međusektorske povezanosti, tj. povezivanjem preduzetnika, nastavnika i učenika iz stručnih škola. Ovim projektom će se razviti model koji je održiv, a svi članovi ove međusektorske mreže i lanca vrijednosti, moraju sarađivati.
Zbog odgovornog ponašanja, izvršavanja zadataka na vrijeme, poštovanja partnera u prethodnom periodu, tokom rada na projektima DIGITALL i TOURNET, dobili smo poziv za učestvovanje i u trećem Erasmus+ projekatu, koji se tiče stvaranja digitalne biblioteke biznis planova učenika i studenata. Projektna dokumentacija se priprema sa partnerima iz Turske, Španije i Uzbekistana.
Tokom aprila 2020.g. raspisan je konkurs za apliciranje projektnih ideja u okviru Drugog poziva: Pilot Sheme VET Mobility for Western Balkans. Veliki broj evropskih provajdera stručnog obrazovanja, VET centara i konzorcijuma su direktno ili putem kontakata, a na preporuku Centra za stručno obrazovanje, kontakata nastavnica uključenih u program „Youth in Action - Salto Youth Platform“(Erasmus+) poslali poziv školi za učešće u ovom apliciranju. S obzirom da samo četiri projektne ideje dobijaju grant, školama iz Crne Gore je dozvoljeno da učestvuju kao partneri u većem broju projekata. 1. Balkan International VET Network (BIVETNET): TUCEP – Tiber Umbria Comett Education Programme 2. CO_HOST- Creating Opportunities for VET mobility in HOSpitality and Tourism: Unija poslodavaca Crne Gore 3. DIGIVET: Mobility for VET Digitalisation & Internationalisation in West Balkans: MUNDUS (Spain) 4. VET Modernisation in the Western Balkans, VETWB: Ljudska univerza Ptuj(škola/ institut/ obrazovni centar– obrazovanje odraslih).
U okviru programa Erasmus +, Prvog poziva: Pilot Sheme VET Mobility for Western Balkans, Privredna komora Crne Gore je sa vodećim partnerom iz Itallije, UNISER, zatim, partenrima iz 5 država Balkana(Bosna i Hercegovina, Srbija, Sjeverna Makedonija, Albanija i Kosovo) i 7 EU država(Belgija, Holandija, Španija, Poljska, Francuska, Malta i Slovenija) počela implementaciju programa mobilnosti za nastavnike/ce i učenike/ce srednjih stručnih škola, INTERVET WB. Projekat traje 42 mjeseca. Cilj projekta je unaprijeđenje stručnog obrazovanja sa posebnim osvrtom na praksu i rad institucija i organizacija iz ove oblasti. Projekat INTERVET WB ima dvije ciljne grupe: nastavnike/ce i učenike/ce srednjih stručnih škola. Škola je prijavljena u ovaj projekat i time je omogućila svom nastavnom osoblju i učenicima/cama da učestvuju u programu mobilnosti Erasmus+. Trogodišnji projekat uključuje studente, učenike i nastavnike sa područja Balkana U okviru mogućnost za 54 nastavnika, članova administrativnog osoblja, menadžera iz svih škola stručnog obrazovanja, pružalaca stručnog obrazovanja i prakse i VET Centara, iz 6 država Zapadnog Balkana (Albanija, Kosovo, Crna Gora, Srbija, Sjeverna Makedonija i Bosnai Hercegovina), da učestvuju u programu stručnog usavršavanja u inostranstvu u trajanju od 7 dana, prvim pozivom su odabrana/e 3 nastavnika/ce iz prijavljenih škola stručnog obrazovanja / pružalaca stručnog obrazovanja i prakse / VET Centra iz Crne Gore da otputuju na usavršavanje na ROC Da Vinci College, Dordrecht, Nizozemska”.
Iz naše škole prijavila se nastavnica Jelena Vlahović, koja je i prvorangirana na gore pomenutom javnom konkursu, čime ćemo kao škola biti prisutni na međunarodnoj obrazovnoj mapi srednjih stručnih škola, korisnika prve sheme mobilnosti nastavnika u okviru stručnog obrazovanja i osposobljavanja.
Zbog svog aktivnog učešća škole u RYCO pozivima i školskog volonterskog kluba u akcijama i inicijativama, predstavnica škole i Crne Gore, na drugom sastanku, u radnoj grupi za izradu novog programa u okviru RYCO kancelarije i EU, Route WB6 Volunteering Exchange Programme, 27.02-1.03.2020., Bitola, Sjeverna Makedonija, prof. Vlahović bila je koordinatorka školskog volonterskog kluba. Učestvovanjem u kreiranju ovog važnog programa, naša škola je prepoznata kao respektabilni i istaknuti partner RYCO kancelarije i NVO ADP-Zid, što nam otvara vrata ka većem uključivanju u međunarodne projekte i omogućuje našim učenicima da svoje talente, empatiju, kreativnost, toleranciju, moralne vrijednosti razvijaju i promovišu širom regiona i EU.
CLIL- Content and Language Integrated Learning (Sadržajno i jezičko integrisano učenje) je metoda gdje se nastavni sadržaj predaje na ciljnom jeziku, ovdje engleskom, a ne na maternjem jeziku učenika. Na časovima CLIL-a zadaci su osmišljeni tako da omoguće učenicima da se fokusiraju i nauče da koriste novi jezik dok uče novi sadržaj predmeta/modula. U osnovnim školama CLIL se koristi aktivno, dok u srednjim školama do sada nije bio zastupljen. Profesorica Jelena Vlahović je uspješno završila ovu obuku i dobila sertifikat za održavanje bilingualne nastave u srednjoj školi. Za razliku od osnovne škole, gdje se nastava na engleskom jeziku održava u trajanju od 15-20 minuta, u srednjim školama se realizuje 45 minuta. Na ovaj način naša škola je dobila mogućnost da bude konkurentnija prilikom upisa novih profila za OP Turistički tehničar, čime će doprinijeti da se učenici kvalitetnije i savremenije pripreme za buduće tržište rada.
U okviru razvoja interkulturalnog dijaloga i različitosti pogleda na iste životne situacije i događaje, organizovana je online radionica pod pokroviteljstvo RYCO kancelarije za mlade, radnog naziva “Zakuhajmo na Balkanu”(u Bosni i Hercegovini, čija je predstavnica inicijatorka radionice, se kaže “kuvanje hljeba”, dok je kod nas “pečenje hljeba”-prim.autorke). Radionica je kao simboliku teme postavila hljeb, kao izraz egzistencije, potrebe, ljubavi, poštovanja, odgovornosti, tolerancije, prijateljstva. Radionicu su osmislile i realizovale nastavnice: inicijatorka radionice, Medina Ajlamović iz ŠC “Nedžad Ibrišimović”, Ilijaš, Jelena Vlahović iz JU Srednje ekonomsko-ugostiteljske škole Bar i Ivana Petrović iz Ekonomsko-trgovinske škole iz Bečeja, uz svesrdnu pomoć koleginica: Ivane Kecojević, Mirjane Savićević, Monike Čigura, Dragane Katral. Djeca i nastavnice su aktivno učestvovali u trosatnoj radionici, za koju su učenici OP Tehničar/ka kulinarstva(IV5) JU Srednje ekonomsko-ugostiteljske škole pripremili video recept za sparavljanje hljeba, dok su nastavnice pripremile interaktivne prezentacije, koje su obuhvatile i obradu teme egzistencije kroz literalna djela, ali i kroz retrospektivu nekadašnjih postulata vrijednosti i egzistencije u odnosu na stavove današnje mladeži.
Naša profesorica Jelena Vlahović bila je nacionalni predstavnik crnogorskog tima u TAIEX-u i ETF-ovoj Multi-Beneficiary Workshop: Validation of Formal and Non-Formal Education (Validacija formalnog i neformalnog obrazovanja), marta 2016. godine, Ankara, Turska. Cilj događaja bio je razmjena iskustava među zemljama o konceptima, politikama i alatima za omogućavanje da se učenje izvan formalnog obrazovanja učini vidljivim i prepoznatljivim. Učesnici pozvani na radionicu bili su stručnjaci iz nacionalnih uprava, uključujući ministarstva, agencije za stručno obrazovanje, institucije za obrazovanje odraslih, zadužene za validaciju neformalnog i neformalnog učenja (VNFIL) i Nacionalni okvir kvalifikacija (NOK) koji su uključeni u VNFIL / razvoj i primjena kvalifikacija, kao i stručnjaci iz organizacija u privatnom sektoru / na tržištu rada, kao privredne komore, organizacije industrijskog sektora, sindikati, koji su takođe uključeni u razvoj VNFIL-a i / ili NOK-a.
Koordinatorka škole za saradnju sa organizacijom Green Culture, profesorica Biologije, Dragica Radović, svake godine organizuje niz aktivnosti iz oblasti ekologije.
Projekat umrežava nekoliko oblasti, u vezi zaštite životne sredine i ekologije, i to iz ugla umjetnosti i kulture, nauke i edukacije, preduzetništva i filozofije življenja, a učesnici su eminentni predavači iz Evrope i svijeta, stručnjaci, umjetnici i oni koji kroz svoj rad iz raznih oblasti: kulture, muzike, sporta,umjetnosti, nauke itd.mogu dati svoj doprinos u razvijanju svijesti o potrebi očuvanja našeg jedinog globalnog doma , planete Zemlje.
2018.godine posjetio nas je Mr. Stephen Galloway Whitehead, umjetnik i osnivač organizacije Countershade iz Birmingema, UK.Na interesantan način, učenicima je predstavljen niz inovativnih projekata koje i sami u okviru zajednice mogu sprovoditi, a koji predstavljaju važnost i urgentnost zaštite životne sredine kroz spoj umjetnosti, psihologije, filozofije i kreativnog izražavanja.
2019.godine realizovan je dugo planirani "Green Culture Train Camp" koji je u saradnji sa organizacijom "Turn Club" iz Amsterdama organizovao putujuću konferenciju "All Roads Lead to Montenegro". Učesnici su priliku da se druže i razmjenjuju iskustva i ideje sa ostalim učesnicima koji će se putem priključivati, polazeći iz Londona, preko Amsterdama, Minhena, Beča, Budimpešte, Beograda, sve do Bara.
Deveto izdanje projekta Green Culture održano je od 2020.godine u hotelu Splendid u Bečićima. Iako organizovano i održano pod uticajem pandemije virusa Covid-19, proteklo je uspješno, u novim uslovima rada i novim razinama razmjene iskustava i uzajamnog učenja i nadopunjavanja.
U okviru svoja 4 osnovna stuba: Umjetnost/kultura, Preduzetništvo, Nauka/edukacija i Filozofija, a pod okriljem zaštite životne sredine, Green Culture 2020. je bio posvećen Ženama koje čine značajan doprinos u globalnoj misiji zaštite životne sredine.
Start-up ideja naših učenika"Eco-mat" -Liharević Arijana i Rujović Amara ,koju su predstavili na ovogodišnjem Miločerskom razvojnom forumu, prepoznata je od Green Culture i uvrštena je u progam ovoga projekta.
Učesnici su imali priliku da čuju obraćanje princa Nikole Petrovića i Helene Norberg Hodge iz američko-engleske organizacije Local Futures.
Ekonomsko-ugostiteljska škola je već duže vrijeme prepoznata po brojnim sekcijama koje vode profesori/ce Crnogorskog-srpskog,bosanskog i hrvatskog jezika i književnosti. Literarna,novinarska,recitatorska,radio,dramska i filmska sekcija neumorno i predano rade i ,možemo reći,zapažene su ne samo u našem gradu već i u regionu i šire.
Iako je ove školske godine epidemija Covid-19 poremetila mnoge planove, entuzijazam ovih nadarenih učenika i njihovih vrijednih profesora/ica nije mogla da ugasi, pa je radio sekcija i ove školske godine nastavila saradnju sa Radio Barom i iznjedrila brojne radio emisije koje informišu naše sugrađane o novostima i zanimljivostima iz školskog života iz ugla učenika,a i profesora.
Ne možemo,a da ne spomenemo filmsku sekciju koja je i pored svih prepreka zbog pomenute epidemije uspjela da se baš ove godine oproba na BEOSEF-u i da uđe u krug pet zapaženih filmskih ostvarenja sa kratkometražnim filmom Ispovijest jednog nasilnika (saradnja sa Dejanom Senićem i NVO Bubulj).I tu nijesu stali.Nastavili su rad na zahtjevnom scenariju za dugometražni film .U tome im pomaže saradnja sa poznatim rediteljem Goranom Bjelanovićem koga su imali čast da slušaju na edukativnom predavanju Put svile u pozorištu i filmu koje je održao u školi, a nakon toga i kroz pripremu za njegovu pozorišnu predstavu na čijem ostvarenju se i dalje radi i koju će naši sugrađani imati priliku da pogledaju uskoro,a koja okuplja srednjoškolce-ljubitelje pozorišne umjetnosti.
Ni literarna i novinarska sekcija nije izostala sa radom.Ove godine su sumirale svoj dugogodišnji rad kroz saradnju sa Labudom Lončarom,predsjednikom Međunarodnog književnog udruženja Nekazano ,pod čijim će pokroviteljstvom ovih dana izaći-Zbornik literarnih i likovnih radova naših talentovanih učenika,koji je inače finansirao haiku pjesnik i svjetski putnik,Kanađanin,Majkl Dadly
Iako je ove godine izostao njen rad ne možemo da ne spomenemo brojna ostavrenja naše dramske sekcije koja je tokom godina bila zapažena u Baru,Bijelom Polju i šire.Naime,članovi ove sekcije su praktikovali svakog maja do prošle godine da svoje sugrađane obraduju nekom novom predstavom.A onda bi to ostvarenje bilo prikazano i na nekom festivalu.Spomenućemo -Festival dramskih amatera koji se svake godine održavao u Bijelom Polju,zatim Festival Crvenog krsta -Udahni pozorište,koji se ,takođe,do pojave epidemije,održavao u Ohridu(izuzetno plodotvorna saradnja sa Crvenim krstom) ,Međunarodni festival-Marinando,koji se održavao u Bariju u Italiji.Na svim ovim festivalima naše predstave su bile zapažene i nagrađene.
Ne možemo ,a da ne spomenemo-Dugo putovanje u Jevropu sa kojom je, pored učešća na FDA,naša škola uzela učešće i na Barskom ljetopisu.Zatim,Kako se ko rodi,Hamlet iz Crmnice Donje,Dr,Probudi se i budi tu,Crvena sfera plave lagune i mnoge druge.
Učenici kroz sve ove sekcije pronalaze sebe i spoznaju svoje mogućnosti.Najvažnija je sloboda izražavanja i njegovanje kreativnosti koja ne izostaje ni u jednoj od pomenutih sekcija.
Tim za projekte Srednje ekonomsko- ugostiteljske škole